In de programmabegroting maken we concreet wat we in 2023 willen bereiken, wat we daarvoor gaan doen en wat dat mag kosten. Deze begroting is een eerste vertaling van de ambities uit het coalitieakkoord ‘Bouwen aan kansen voor iedereen’.
Financieel perspectief
Het financieel meerjarenperspectief heeft twee gezichten. De begroting 2023 en de jaarschijven 2024 en 2025 in de meerjarenraming zijn financieel sluitend. Daardoor is in de begroting 2023 nog financiële ruimte voor initiatieven. Het financiële beeld slaat echter in 2026 om. In deze laatste jaarschijf van de meerjarenraming voorzien wij een tekort van ruim 17 miljoen euro. De belangrijkste verklaringen voor dit tekort zijn het weer opnemen van de opschalingskorting vanaf 2026 en een structureel lagere groei van het gemeentefonds, de belangrijkste inkomstenbron van gemeenten. Het kabinet wil op korte termijn helderheid geven over de financiële situatie van gemeenten vanaf 2026.
Ontwikkeling woonlasten
We houden vast aan het voornemen om de onroerende zaakbelasting en de riool- en afvalstoffenheffing binnen de vastgestelde beleidskaders alleen te verhogen met een jaarlijkse indexatie van maximaal 2%.
De woonlasten voor een gemiddeld gezin met eigen woning stijgen in 2023 ten opzichte van 2022 met 24 euro (2,6%). Voor een (eenpersoons) huurder stijgen de woonlasten ten opzichte van 2022 met 11,35 euro. Dit bedrag wijkt af omdat een huurder geen OZB en geen rioolheffing-eigenarendeel betaalt.
Beleidsinhoudelijke samenvatting
De komende periode wordt er gewerkt aan de inrichting van een lijneenheid stadsontwikkeling. Vanuit deze nieuwe eenheid zal uitvoering worden gegeven aan de uitwerking en de realisatie van de prioritaire en nieuwe ontwikkelgebieden voor zowel wonen als werken in Almelo. Almelo wordt daarbij geprofileerd als woon- en werkstad en zal er een Platform Stedelijke Ontwikkeling worden opgericht.
Verder worden er afspraken gemaakt met de provincie over de realisatie van 3.400 nieuwbouwwoningen (tot 2030) en zullen er afspraken worden gemaakt over de verdeling van sociale huurwoningen in de regio en stad.
Voor het vormgeven van het programma Sociaal en vitaal zal de komende periode de verbinding met de stad, (maatschappelijke) organisaties en de raad gezocht worden. Daarbij willen we eenzaamheid bij jong en oud verminderen en ontwikkelen en implementeren we daarvoor samen met onze partners een actieplan eenzaamheidsbestrijding. Verder onderzoeken we wat het betekent om kwetsbaar te zijn in Almelo, in welke wijken welke vorm van kwetsbaarheid voorkomt en welke gevolgen de vormen van kwetsbaarheid hebben voor het gebruik van voorzieningen in het sociaal domein.
De preventieagenda wordt voortgezet en zal samen met onze partners worden uitgebreid op de dimensies positieve gezondheid en vitaliteit. Met onze lokale coalitie "School en omgeving" ontwikkelen we een rijke schooldag voor het basisonderwijs en we onderzoeken de haalbaarheid van een rijke schooldag voor het voortgezet onderwijs.
Aan inwoners met een psychische kwetsbaarheid en met veiligheidsrisico’s willen we zoveel mogelijk passende zorg bieden, door de samenwerking met de ketenpartners te versterken. Dit willen we o.a. doen door nog beter inzicht te krijgen in de problematiek via de monitor Zorg & Veiligheid. En door met partners nieuwe interventies te ontwikkelen en toe te passen.
We starten in 2023 met een proef met de wijk-GGD’er. Een wijk-GGD’er werkt op het snijvlak van veiligheid en zorg en verbindt deze domeinen. Op die manier denken we zorgwekkend gedrag vroegtijdig en adequaat te kunnen aanpakken, om erger te voorkomen.
Het college wil voorkomen dat kwetsbare jongeren afglijden richting criminaliteit. Daarom zetten we in 2023 sterk in op themagerichte preventie die afgestemd is op de doelgroep, zoals de risico’s van digitale criminaliteit en wapenbezit. Verder brengen we de kwetsbare jeugd zo snel mogelijk in beeld. Het bestaande vroegsignaleringsoverleg gaan we doorontwikkelen, zodat het mogelijk wordt in een vroeg stadium interventies te plegen.
Het programma Economie en arbeidsmarkt wordt aangevuld en aangepast met input vanuit de stad en wordt herkend en gedragen door de stad. De economische visie voor Almelo is dan ook gereed en zorgt voor een herkenbaar profiel in de regio en geeft mede richting aan de ruimtelijke opgave voor wonen en werken in Almelo.
Ook wordt er gewerkt aan een nieuwe programmeringsovereenkomst in Twente, met afspraken over de verdeling van nieuwe bedrijventerreinen en kwaliteitsversterking van bestaande bedrijventerreinen.
We zetten erop in dat het Ondernemersloket hoge cijfers scoort voor haar dienstverlening. Samen met het MKB zetten we ons in om ongezien talent te benutten.
Almelo als waterstad is goed voor het wonen, werken en recreëren. Investeringen zijn nodig van alle partners en samen werken we aan een investeringsvoorstel voor het bevaarbaar maken van het Almelo-Nordhornkanaal.
We willen inwoners en pandeigenaren ondersteunen en motiveren om meer energie te besparen en om de energiestress (bijvoorbeeld doordat de energierekening niet meer te betalen is) te beperken. Bewust worden van het verbruik en adviseren over de oplossingen staan centraal in onze aanpak. Er is een energieloket voor algemene voorlichting en we gaan actief menskracht inzetten om te helpen via energiefixers (installeren direct kleine energiebesparende maatregelen in de woning), wooncoaches (geven een basisadvies voor verduurzaming van de woning) en bouwadviseurs (geven een maatwerkadvies voor verduurzaming van de woning).
Isoleren is de belangrijkste eerste stap in het omlaag brengen van het verbruik van voornamelijk gas en elektriciteit. Door de rijksoverheid wordt gewerkt aan een nationaal isolatieprogramma per 2023 met als doel het versnellen van de isolatie van woningen. Ons doel is om deel te nemen aan dit isolatieprogramma. De eerste stap die we gaan zetten is het opstellen van een plan van aanpak.
Windenergie is een belangrijke duurzame energiebron. Er wordt onderzoek gedaan naar de mogelijkheid voor windturbines in de Noordflank samen met Twenterand, Tubbergen en de provincie Overijssel. Mocht het tot een ontwikkeling komen dan zijn lokaal eigendom en lokale zeggenschap belangrijke uitgangspunten, conform de afspraken gemaakt in de Regionale Energiestrategie Twente 1.0.
Bovendien zal verder worden gegaan met het opstellen van wijkuitvoeringsplannen voor de overgang naar een aardgasvrij(ready) Almelo. We starten in de drie gebieden die door de raad zijn vastgesteld (een deel van Aalderinkshoek, een deel van Windmolenbroek en het bedrijvenpark Bornsestraat). Dit doen we samen met inwoners en andere stakeholders, betaalbaarheid blijft een belangrijk aandachtspunt. Daarnaast gaan we onze Warmtevisie actualiseren, een belangrijke toevoeging naast een visie op duurzame warmte is een visie op duurzame koeling.
In 2023 stellen we nieuwe wijkopgaven op. Hierbij betrekken we inwoners en andere partijen, zoals de woningcorporaties. Met de wijkopgaven komen we tot een integrale aanpak per wijk en dorp waarbij wordt gewerkt aan het op peil houden en verbeteren van de leefbaarheid in de wijken en dorpen.
We zetten in op het verhogen van het onderhoudsniveau in de openbare ruimte van de wijken en dorpen. Het gaat bijvoorbeeld om meer onkruidbestrijding op verharding, meer opruimen van zwerfafval en het aanpakken van aandachtsplekken. Dit pakken we stapsgewijs aan.
Verder zal gewerkt worden aan het continueren van de uitvoering van de kwaliteitsslag speelvoorzieningen en het plan “Sporten en bewegen in de openbare ruimte”. We zorgen voor een betere verdeling van de speelvoorzieningen in de gemeente en brengen de kwaliteit van de speeltoestellen op orde. En we zetten in op het creëren van een beweegvriendelijke openbare ruimte.
Het college vindt het belangrijk dat er in elke wijk en dorp plek voor ontmoeting is. In 2022 is de huidige situatie van de wijkaccommodaties in kaart gebracht. We werken kaders uit voor de toekomstige inzet, beheer en exploitatie van de wijkaccommodaties. In 2023 wordt gestart met de implementatie van de uitkomsten.
Ook in 2023 ondersteunen we bewonersinitiatieven. Dit kunnen initiatieven zijn die betrekking hebben op alleen een straat of buurt dan wel een initiatief dat van belang is voor een hele wijk of dorp of voor de hele stad. We helpen initiatiefnemers met advies, kennis, het werven van vrijwilligers om het initiatief te realiseren, het creëren van draagvlak in de buurt, met materiaal of met geld.