Financiële keuzes

Het vertrekpunt voor financieel meerjarenperspectief (FMP) is de programmabegroting 2022. Onderstaande tabel geeft inzicht in de mutaties die na de programmabegroting 2022 zijn verwerkt in de voorliggende begroting 2023 en de meerjarenraming 2024-2026.

Wij geven een toelichting op de mutaties vanaf de stand na voorjaarsrapportage 2022 (RAAD-7176 ).

Toelichting

Autonome ontwikkelingen

Meicirculaire 2022 gemeentefonds (RAAD-7270 )
Het netto effect van de meicirculaire 2022 is positief voor de jaren tot en met 2025. Het voordeel loopt op van 5,5 miljoen euro in 2022 tot 15,0 miljoen euro in 2025. Vanaf 2026 laat de meicirculaire nadelige financiële effecten zien. De belangrijkste verklaringen daarvoor zijn het weer opnemen van de opschalingskorting vanaf 2026 en een structureel lager accres van het gemeentefonds. Het kabinet wil in september helderheid geven over de financiële situatie van gemeenten vanaf 2026. In de 'Contourennota financieringssystematiek medeoverheden' geeft het kabinet aan dat het de zorgen van gemeenten over de financiële situatie vanaf 2026 begrijpt. Het kabinet herhaalt in de Contourennota de ambitie om voor de periode vanaf 2026 een nieuwe financieringssystematiek uit te werken en daarbij een verruiming van het gemeentelijke belastinggebied te betrekken.

Loon- en prijsontwikkelingen
Jaarlijks worden de prijsgevoelige budgetten geïndexeerd en worden de salarissen en sociale lasten opnieuw berekend op basis van de vastgestelde formatie en de verwachte loonontwikkeling. De bijdragen aan verbonden partijen zijn in de begroting verwerkt conform de vastgestelde begrotingen voor 2023.

In de begroting 2023 is een prijsindexatie van 5% toegepast, gebaseerd op de prijsindex voor materiële overheidsconsumptie (imoc) uit het Centraal Economisch plan 2022 (CEP2022). Het betreft het indexpercentage van 2,3% over 2023, incidenteel aangevuld met een correctie van 2,7% over 2022 als gevolg van de gestegen inflatieverwachtingen van het Centraal Planbureau (CPB). Na verwerking van de prijscompensatie in de voorliggende begroting, resteert een bedrag van 1,3 miljoen euro op de stelpost prijscompensatie voor 2023 en verder.

Wij stellen voor om dit restant in te zetten om de forse prijsstijgingen in het fysieke domein op te vangen. Als gevolg van de gestegen energieprijzen en de huidige materiaalschaarste zijn de prijsstijgingen in het fysieke domein een stuk hoger dan de gemiddelde prijsinflatie. Zo zijn met name de prijzen van staalproducten, pvc en cement in 2021 en het eerste kwartaal van 2022 enorm gestegen met respectievelijk 106%, 41% en 24%. Op projectniveau bedraagt de gecalculeerde prijsstijging over 2021 en in 2022 tot april circa 16%, bovenop de bedragen waarmee in de begroting rekening is gehouden. We stellen voor om aanvullend 10% prijscorrectie toe te kennen op de budgetten voor groot onderhoud en vervangingsinvesteringen vanuit de Nota kapitaalgoederen. Dit vraagt om een bedrag van afgerond 1,2 miljoen euro in 2023, oplopend naar circa 1,4 miljoen euro in 2026. Het verschil muteert met het begrotingssaldo.

In 2024 vindt een actualisatie van de Nota kapitaalgoederen plaats en wordt het volledige areaal aan kapitaalgoederen opnieuw doorgerekend op basis van de meest recente landelijke eenheidsprijzen. De reservering wordt daarbij betrokken. Voor grote investeringsprojecten waarvoor de raad een krediet heeft vastgesteld, zoals bijvoorbeeld de nieuwbouw van het zwembad/herontwikkeling sportpark of (her-)huisvesting van dagelijks beheer wordt geen aanvullende reservering opgenomen. In eerste instantie zal worden bekeken in hoeverre de prijsstijgingen binnen de huidige (project-) ramingen opgevangen kunnen worden. Daar waar dit niet mogelijk blijkt, zullen wij uw raad separaat dan wel via de P&C-cyclus informeren.

De effecten van de nog af te sluiten CAO voor gemeenteambtenaren vanaf 2023 en de ontwikkeling van de pensioenpremies zijn op dit moment nog niet bekend. Hiervoor is een bedrag van 2,4 miljoen euro gereserveerd. De reserveringen voor loon- en prijsontwikkelingen voor de jaren 2024 t/m 2026 zijn gebaseerd op het Centraal Economisch Plan 2022 van het CPB.

WGA eigen risicodragerschap
De gemeente Almelo is eigenrisicodrager voor de regeling Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten (WGA). Dit betekent dat de gemeente zelf het risico draagt voor arbeidsongeschiktheid van (ex-)werknemers. De betaling van de WGA-uitkering en de kosten van de re-integratie komen voor rekening van de gemeente. Hier staat tegenover dat er minder premies aan het UWV verschuldigd zijn. Voor het risico van het eigenrisicodragerschap voor de WGA hebben wij een verzekering afgesloten. De premie voor deze verzekering was nog niet in de begroting verwerkt.

Kapitaallasten
De kapitaallasten van bestaande investeringen en de stelposten voor kapitaallasten zijn meerjarig doorgerekend. Daarnaast is in de begroting 2023 op basis van de historische onderuitputting op kapitaallasten een stelpost onderuitputting kapitaallasten van 960.000 euro opgenomen.

Treasury
De leningenportefeuille van opgenomen en uitgezette gelden is voor deze begroting geactualiseerd. De gemeentelijke liquiditeitspositie is in de afgelopen periode verbeterd, voornamelijk als gevolg van de verkoopresultaten van de grondexploitaties en de incidentele dividendopbrengst van Cogas in 2021. Dit maakt dat een tweetal leningen die in 2021 en 2022 zijn afgelost, niet opnieuw gefinancierd hoefden te worden. Ook in 2023 verwachten wij nog geen nieuwe langlopende leningen aan te hoeven trekken. Vanaf 2024 wordt herfinanciering van bestaande leningen weer noodzakelijk en zal er aanvullende financiering aangetrokken moeten worden voor investeringen in onder andere het zwembad en de Turfkade. Voorzichtigheidshalve houden wij daarbij rekening met een jaarlijks oplopende renteparameter naar uiteindelijk 3% in 2026.

Vervallen aanvullend dividend Cogas
In diverse planning- en controldocumenten hebben wij u in de afgelopen periode geïnformeerd over het feit dat de aanvullende dividenduitkering van Cogas op termijn niet langer haalbaar is en wordt geschrapt. Cogas zal in 2025 (over het boekjaar 2024) nog een aanvullend dividend uitkeren van 1,16 miljoen euro. Omdat de gemeente het Cogas dividend, als uitzondering, verantwoordt in het jaar waarop het betrekking heeft (in dit geval 2024), leidt het schrappen van het aanvullende dividend in 2025 reeds tot een nadeel van 1,16 miljoen euro.

Verhuuropbrengsten vastgoed
De huurovereenkomst met Kaliber is gewijzigd. De (gedeeltelijke) beëindiging van de huur leidt tot een daling van de verhuuropbrengsten van afgerond 130.000 euro.

XL Businesspark / RBT
In de gemeenschappelijke regeling Regionaal Bedrijventerrein Twente (RBT) is vastgelegd dat voor elke m ²
gronduitgifte 6 euro wordt afgedragen aan de gemeente Almelo, als bijdrage voor de kosten van bovenwijkse
voorzieningen. De verwachte afdrachten zijn opnieuw doorgerekend op basis van de geactualiseerde grondexploitatie per 1 januari 2022. Deze is juni 2022 door het algemeen bestuur van het RBT vastgesteld. Als gevolg van de versnelde uitgifte van gronden wordt in 2023 een hogere afdracht verwacht. Daar staat tegenover dat de afdracht in 2024 lager wordt en vanaf 2025 waarschijnlijk volledig vervalt doordat alle gronden zijn uitgegeven.

Leges burgerzaken
De verwachte opbrengsten leges burgerzaken en de verwachte Rijksafdrachten zijn geactualiseerd. Als gevolg van een lager aantal reisdocumenten en rijbewijzen dat zal gaan verlopen, is er sprake van een daling van de legesopbrengsten. Hier staat een daling van de lasten tegenover, maar die daling compenseert het verlies aan inkomsten niet volledig.

Parkeeropbrengsten
We zien een afname van het aantal parkeerabonnementen en tegoedkaarten. Als gevolg van corona hebben veel bedrijven abonnementen opgezegd en dit effect lijkt blijvend. Datzelfde geldt voor de tegoedkaarten die door de ondernemers in het centrum minder worden afgenomen. De parkeeropbrengsten worden hierop aangepast. Het betreft een neerwaartse bijstelling van 40.000 euro structureel per jaar.

Havengelden
Bij de havengelden zien we dat de opbrengsten achterblijven op onze ramingen. Hoewel de verklaring hiervoor gedeeltelijk ligt in incidentele factoren die zich in de afgelopen jaren hebben voorgedaan, zoals bijvoorbeeld lage waterstanden, storingen/stremmingen van sluizen en de effecten van de coronacrisis, lijken de opbrengsten ook in de komende periode lager uit te komen dan waarmee wij in onze meerjarenraming rekening hadden gehouden. De structurele doorwerking van de coronacrisis en de nieuwe tariefstructuur die vanaf 2021 is ingevoerd spelen hierbij een rol.

Implementatie nieuw financieel systeem
Voor de implementatie van het nieuwe financiële systeem is in 2023 incidenteel 150.000 euro benodigd. Bedoeld voor de inhuur van noodzakelijke expertise, projectleiding en begeleiding van het inkoop- en aanbestedingstraject.

Facilitaire zaken
De brandverzekering wordt in 2022 opnieuw Europees aanbesteed. De premieverwachtingen van de verzekeraars laten een aanzienlijke kostenstijging zien. Ten opzicht van de huidige begroting is er sprake van een structurele uitzetting van 100.000 euro.

Verder wordt de leveringsovereenkomst voor de levering van gas op dit moment Europees aanbesteed. Als gevolg van de stijgende energieprijzen verwachten wij een aanzienlijke stijging van de kosten.

Organiseren verkiezingen
Op 15 maart 2023 vinden er gecombineerde verkiezingen voor Provinciale Staten en de waterschappen plaats. In 2024 zijn er verkiezingen voor het Europees Parlement en in 2025 en 2026 zijn er verkiezingen voor respectievelijk de Tweede Kamer en de gemeenteraden. Voor de organisatie van deze verkiezingen wordt een budget van 150.000 euro per verkiezing geraamd. Voor de gecombineerde verkiezingen in 2023 een bedrag van in totaal 250.000 euro. In 2023 stond een bedrag van 300.000 euro gereserveerd, waardoor er 50.000 euro kan vrijvallen.

Sociaal domein
We verwachten de komende jaren dat de uitgaven in het sociaal domein ten opzichte van 2022 hoger zullen zijn, door met name hogere uitgaven voor de jeugdzorg.
Landelijk is een tendens te zien dat meer jeugdigen in zorg komen en blijven. Wij herkennen deze beweging in de uitvoering van de Jeugdwet. Ondanks  het treffen van verschillende maatregelen (zowel gericht op de uitvoering, zoals de kwaliteitstafel en de jeugdbeschermingstafel, als gericht op de voorzieningen zelf, zoals de transformatie van de dagbesteding) zullen de uitgaven voor de jeugdzorg in 2023 stijgen. Hierin is onderscheid te maken in twee onderdelen. 

Ten eerste is er voor de lichte vormen van Jeugdzorg, bijvoorbeeld behandeling en begeleiding, een afname van het aantal indicaties, maar een stijging van de kosten per indicatie. De totale uitgaven van de lichtere vormen van Jeugdzorg stijgen hierdoor. 

Ten tweede heeft de gemeente Almelo sinds het begin van 2022 cliënten met duurdere zorg van andere gemeenten moeten overnemen. Deze cliënten komen voort uit het woonplaatsbeginsel. Netto hebben wij meer cliënten overgedragen gekregen dan dat wij hebben overgedragen aan andere gemeenten. De cliënten die vallen onder het woonplaatsbeginsel hebben zware vormen van zorg en blijven door de aard van hun zorg voor lange periode in ons cliëntenbestand. Deze cliënten ontvangen de duurdere zorgproducten, bijvoorbeeld jeugdhulp met verblijf en jeugdbescherming. De uitgaven voor de zwaardere vormen van jeugdzorg stijgen dus omdat we meer cliënten hebben met steeds duurder wordende zorg. Deze kosten werken door in de begrotingen voor aankomende jaren. 

Om het financiële nadeel in het sociaal domein te dempen stellen wij voor om de stelpost autonome ontwikkeling sociaal domein voor een bedrag van 1 miljoen euro structureel te laten vrijvallen. Ook zetten wij de extra middelen jeugdhulp naar aanleiding van de Commissie van Wijzen in ter dekking van het nadeel in de jaren 2024 en 2025.

Bij beschermd wonen verwachten wij in 2022, in lijn met voorgaande jaren, een fors overschot. Dit overschot wordt in 2022 gestort in de bestemmingsreserve bw+mo en na vaststelling van de jaarverantwoording 2022 (medio 2023) uitgekeerd aan de regiogemeenten en de centrumgemeente Almelo. We stellen voor om het deel van Almelo in het verwachte overschot op te nemen in de begroting 2023.

Tot slot verwachten wij op basis van een lopende aanbesteding voor Wmo-hulpmiddelen hogere uitgaven vanaf 2023.

Bestaande ontwikkelingen

Centraliseren huisvesting uitvoering fysiek (RAAD-6996 )
De gemeenteraad heeft voor het centraliseren van de huisvesting van de groenonderkomens van de eenheid Uitvoering Fysiek een krediet beschikbaar gesteld. De jaarlijkse huisvestingslasten van 1,75 miljoen euro worden voor een bedrag van 1,4 miljoen euro gedekt vanuit de vrijval van huidige huisvestingslasten. Het restant van 350.000 euro structureel wordt ten laste van het begrotingssaldo gebracht.

Lokaal inrichtingsplan Wsw (RAAD-7037 )
In het kader van de transformatie van Soweco naar Ontplooj heeft het college het lokaal inrichtingsplan voor de uitvoering van de Wet sociale werkvoorziening (Wsw) vastgesteld en de raad begin 2022 geïnformeerd over de vaststelling van het inrichtingsplan. Als gevolg van de transitie worden de structurele kosten van de uitvoering Wsw verlaagd, met een oplopend voordeel van 756.000 euro structureel vanaf 2025.

Nieuwe ontwikkelingen

Stedelijke ontwikkeling
In 2022 hebben wij een externe doorrekening laten maken van de ambities en opgaven uit de uitvoeringsagenda stadsontwikkeling. Uit deze doorrekening blijkt dat er in de aankomende jaren ongeveer 30 FTE nodig is om uitvoering te geven aan de ontwikkeling van de prioritaire gebieden. Dit betreft de totale verwachte plankosten die gemoeid zijn met het verwezenlijken van de fysieke-, de sociale- en de verduurzamingsopgaven. Het gaat daarbij niet alleen om kosten in verband met het aantrekken van (eigen) personeel, maar ook om kosten voor externe expertise in het kader van eventuele noodzakelijke onderzoeken in het kader van de planvoorbereiding. In overeenstemming hiermee maken wij een bedrag van 3 mln. euro structureel per jaar vrij in het financieel meerjarenperspectief. Bij de uitwerking van de projecten vanuit de uitvoeringsagenda stadsontwikkeling zal worden bezien in hoeverre het mogelijk is om op termijn een deel van deze kosten te dekken vanuit investeringsbudgetten of grondexploitaties. De totale investering in stedelijke ontwikkeling zal overigens vele malen groter zijn.

In 2023 worden met het vaststellen van deze begroting reeds onderstaande kredieten ingesteld ten laste van deze middelen:

• Ontwikkelvisie spoorzone (175.000 euro)

In 2023 wordt de ontwikkelvisie voor de spoorzone opgeleverd, met daarbinnen een gerichte strategie voor de deelgebieden Westerdok, Stationsgebied, Achter de Molen en Kerkelanden. Het opstellen van de ontwikkelvisie gaan we samen doen; samen met inwoners, ondernemers, projectontwikkelaars, woningbouwcorporaties en betrokkenen Almeloërs. Daarnaast zijn er ook diverse onderzoeken op gebied van wonen, economie en voorzieningen nodig om de juiste programmatische keuzes voor de spoorzone te maken. En zal er actief worden gewerkt aan het vormen van nieuwe coalities die samen met de gemeente delen van de spoorzone gaan herontwikkelen.

• Stadsblok (275.000 euro)

In 2022 wordt voor het Stadsblok een ontwikkelplan vastgesteld. In 2023 zal gewerkt worden aan een Stedenbouwkundige uitwerking van het ontwikkelplan. Daarnaast zal gestart worden met het benodigde onderzoek voor het aanpassen van het bestemmingsplan.

• Groot Gravenkwartier (250.000 euro)

In 2023 wordt gewerkt aan de uitvoering van de visie 'Het Groot Gravenkwartier'. Om de transformatie naar stedelijk leefgebied vorm te geven zal naast de herinrichting van de openbare ruimte in de Grotestraat Noord, gewerkt worden aan de volgende opgaven: transformatie winkelpanden (faciliteren en stimuleren), pilot geveltuinen en de ontwikkeling van de Hagengracht.

• Gebiedsvisie potentiële ontwikkelgebieden (150.000 euro)

Voor de potentiële ontwikkelgebieden aan de noord- en westzijde van de stad, zoals die zijn aangeduid in de ruimtelijk-programmatische visie ‘Sterke stad in balans’, zullen integrale gebiedsvisies worden opgesteld. Hierin worden de mogelijkheden voor een integrale gebiedsontwikkeling voor (delen van) deze gebieden nader verkend. Voor deze activiteiten is in 2023 naar verwachting een bedrag van 75.000 euro per gebiedsvisie benodigd.

• Ruimtelijke visie lokale bedrijventerreinen (75.000 euro)

In 2023 zal er vanuit de programma’s economie en arbeidsmarkt en stedelijke ontwikkeling gezamenlijk gewerkt worden aan een ruimtelijke visie op lokale bedrijventerreinen. Op basis van deze visie zal er gekeken worden waar en in hoeverre er nog concrete nieuwe ontwikkelingen van werklocaties gerealiseerd moeten worden. Deze zullen indien nodig worden vertaald in concrete projecten.

Sociaal en vitaal
Vanuit het programma Sociaal en Vitaal Almelo richten we ons specifiek op kwetsbare inwoners waarbij we aandacht besteden aan meerdere aspecten van gezondheid, zoals dagelijks functioneren, mentaal welbevinden, zingeving , kwaliteit van leven, meedoen en lichaamsfuncties. Hierbij gaat het zowel om kwetsbare ouderen als om psychisch kwetsbare inwoners. We zetten de komende jaren extra in op bijvoorbeeld mantelzorg en buurtbemiddeling.
Ook willen wij dat de plek waar kinderen geboren worden en de omgeving en vriendjes die ze hebben, minder bepalend zijn voor hun toekomst. Alle kinderen verdienen gelijke kansen om gezond en vitaal op te groeien en hun talenten ten volle te ontwikkelen. Daarom blijven we activiteiten voor onze jeugd ondersteunen zoals FestivAlmelo en Almelo on Ice.

Beleidscapaciteit cultuur
Cultuur is geen doel op zich, maar is een middel om het welzijn en de participatie te bevorderen in de Almelose samenleving. In de komende periode stellen wij een nieuw cultuur- en erfgoedbeleid op, gaan wij een nieuwe visie ontwikkelen op de toekomstbestendigheid van huidige culturele voorzieningen en zetten wij een fonds op om een extra impuls te geven aan sport, kunst en cultuur. Hiervoor is vanzelfsprekend ook ambtelijke capaciteit nodig. Omdat er op dit moment vrijwel geen ambtelijke capaciteit voor cultuur beschikbaar is, verhogen wij de beleidscapaciteit op dit vlak met 1 fte.

Sport, kunst en cultuur (fonds)
Om een externe impuls te geven aan sport, kunst en cultuur stellen wij een fonds in. Wij vinden dat deze voorzieningen voor iedereen toegankelijk moeten blijven. Ook voor de jeugd. Hiervoor wordt een bedrag van 1 miljoen euro beschikbaar gesteld.

Economie en arbeidsmarkt: Ondernemersloket
Met de start van het Ondernemersloket eind 2019 is een stap gezet om de verbinding met het bedrijfsleven te versterken. Deze ontwikkeling is positief. Dat wordt bevestigd door een betere waardering van het ondernemersklimaat en de dienstverlening. We stellen voor om de huidige capaciteit van het Ondernemersloket te behouden (160.000 euro structureel).

Parkeerbeleid
We stellen voor een periode van vier jaar 300.000 per jaar beschikbaar voor het verbeteren van parkeren in de binnenstad. Ondernemers vragen wij om te komen met plannen voor besteding van dit budget.

Verhogen kwaliteit openbare ruimte
Het onderhoud van de openbare ruimte moet naar een hoger niveau worden gebracht. Het college wil dat in de komende vier jaar realiseren. Het verhogen van het onderhoudsniveau gaan we stapsgewijs aanpakken. Het college gaat hiervoor een plan uitwerken. De financiële effecten hiervan nemen we op in de perspectiefnota 2023.

Intensiveren lobbyfunctie
We willen nog beter worden in het beïnvloeden van de politieke en beleids- besluitvorming in Den Haag, Zwolle en Brussel op voor ons belangrijke dossiers. Dat doen we zoveel mogelijk samen met onze maatschappelijke partners en met Hengelo en Enschede. In 2021 hebben de drie Twentse steden het initiatief genomen om op specifieke onderwerpen een gezamenlijke lobby te gaan voeren. De gedachte achter deze gezamenlijke lobby is dat veel onderwerpen voor alle drie de steden in overgrote mate gelijk zijn en dat individuele belangen beter gediend zijn bij het samen optrekken. Dit vraagt om een extra investering in de lobby-functie. We stellen voor om de lobby-capaciteit met 2 fte (totaal 250.000 euro) uit te breiden.

Continueren schuldenlab
In het Schuldenlab Almelo worden samen met (lokale) organisaties, bedrijven en inwoners, innovatieve
manieren ontwikkeld om inwoners met schulden te helpen. Daar hoort ook vroegsignalering bij, zodat wij inwoners met financiële problemen in een vroeg stadium kunnen ondersteunen bij het oplossen van financiële problemen. Inzet van schuldenspecialisten voorkomt zwaardere inzet voor schuldhulp en hiermee ook het beroep op zorg op langere termijn. Deze aanpak van problematische schulden via het Schuldenlab continueren wij, waarbij het Schuldenlab regelmatig nieuwe innovatieve projecten oppakt. Dit in samenwerking met de partners van het Schuldenlab.

Regionale investeringsagenda Twenteboard
Het Algemeen Bestuur van de voormalige GR Regio Twente heeft besloten om langjarig 9,01 euro per inwoner per jaar beschikbaar te stellen voor Twente Board Development. Onderdeel van dit bedrag is een bijdrage van 4 euro per inwoner in het kader van de Regio deals. Dit bedrag is tot en met 2024 opgenomen in onze meerjarenraming. Over de voortzetting van het investeringsprogramma ná 2022 dient nog besluitvorming plaats te vinden. Vooruitlopend nemen wij in onze meerjarenbegroting de financiële middelen op om deel te nemen aan de nieuwe regionale investeringsagenda die TwenteBoard op dit moment voorbereidt. Vanaf 2025 houden wij daarbij ook rekening met het wegvallen van de eerder bestuurlijk overeengekomen overbruggingsbijdrage (0,42 euro per inwoner) vanuit de resterende middelen uit het Proof of Concept-fonds.

VTH: 'team wonen'
Vanwege de schaarste aan woningen ontstaan misstanden en onwenselijke ontwikkelingen, zoals onvergunde kamerbewoning, overbewoning, onvergunde bouwkundige splitsingen en een slechte prijs-kwaliteitverhouding (woekerhuur). Huurders hebben vaak geen alternatieven. Het college zet daarom in op het beschermen van de woningvoorraad en de aanpak van woonoverlast. Deze taken en ambities zijn vastgelegd in diverse wetten, regels en beleidsstukken (zoals de woonvisie) Het gaat hierbij om onderwerpen met een grote handhavingsopgave.

Verhogen wijkbudgetten
Het wijkgericht werken heeft de afgelopen jaren op vele fronten haar nut en noodzaak bewezen. Het leven van onze inwoners speelt zich af op straat, buurt en/of wijkniveau. Een goed samenspel tussen inwoners, gemeente, woningcorporaties en andere organisaties met een gedeelde en afgestemde opgave in de wijk is van essentieel belang voor leefbare wijken en dorpen. Om dit samenspel verder te verbeteren stellen wij voor om het totaalbedrag voor de wijkbudgetten en wijkgericht werken met 200.000 euro te verhogen.

Programma's coalitieakkoord
Om de programma's effectief te laten zijn is het van belang dat de programma's voldoende capaciteit en financiële middelen hebben. De middelen zijn nodig voor bijvoorbeeld het opstellen van verschillende plannen, (haalbaarheids)onderzoeken, communicatie en participatie. Dit werkbudget voor de programma's staat los van het uitvoeringsbudget en de fysieke en sociale investeringen die in een programma worden uitgevoerd.Deze uitvoeringsbudgetten dienen van een eigen dekking te worden voorzien.

Ontwikkelplan binnenstad
Om de binnenstad van Almelo sterker te positioneren is in 2018 samen met diverse partners uit de binnenstad een nieuwe Koers voor de binnenstad opgesteld. In 2023 geven we verdere uitwerking aan deze Koers voor de binnenstad.
Volgend jaar gaan we concreet aan de slag met het opstellen van een ruimtelijke/stedenbouwkundige vertaling van de koers en het uitvoeren van een onderzoek naar de bewegwijzering in de binnenstad. Het tegengaan van leegstand door leegstandsgesprekken op basis van de leegstandsverordening willen we de komende jaren continueren. De huidige regeling gevelsubsidie en het transformatiefonds wordt voortgezet in een regeling voor de gehele raadsperiode.

Citymarketing
Wij willen investeren in de marketing van de stad, met als doel de versterking van het vestigings- en bezoekersklimaat voor bedrijven, bewoners en bezoekers met als uiteindelijk doel om de stedelijke economie te versterken. Citymarketing gaan wij in de komende jaren daarom inhoudelijk en organisatorisch naar een hoger plan brengen. Hiervoor ontwikkelen wij een toekomstbestendige citymarketingstrategie voor Almelo, voor de inwoners, ondernemers en bezoekers op alle domeinen die de gemeente bestrijkt.  Door een toekomstbestendige citymarketingstrategie en het eenduidig en aantrekkelijk positioneren van Almelo zullen meer bezoekers, bewoners en bedrijven bewust kiezen voor Almelo. We zetten concreet in op het ontwikkelen van een 'Brandbook', een document dat de basis vormt voor je merk, het ontwikkelen van een website en overige kanalen en de implementatie van een citymarketingsplan.

Pilot wijk GGD
Wij starten met een pilot van drie jaar voor de Wijk-GGD'er. Dit als aanvulling op het wijkteam en bemoeizorg. De Wijk-GGD'er is een sociaal verpleegkundige die gespecialiseerd is in outreachend werken en het vroegtijdig signaleren en verwijzen van mensen met psychische problematiek. Dat houdt in dat contact gezocht wordt met inwoners zonder dat zij zelf een hulpvraag hebben geformuleerd. Wij stellen voor om de komende 3 jaar jaarlijks 180.000 euro voor de pilot beschikbaar te stellen.

Integraal evenementenbeleid
Evenementen zijn belangrijk voor de gemeente Almelo. Evenementen brengen levendigheid en vertier, zijn laagdrempelig en daardoor toegankelijk voor een breed publiek. Daarnaast hebben evenementen een positieve invloed op de economische vitaliteit van Almelo. Horeca, detailhandel en verblijfsaccommodaties profiteren van evenementen en evenementen zorgen voor een algemene imagoversterking van de stad. In 2023 gaan we een integraal evenementenbeleid opstellen. We schrijven daarin op wat profiel van Almelo is en hoe evenementen daaraan bijdragen. Het evenementenbeleid geeft onder andere duidelijkheid over zaken als subsidieverlening, economische waarde van evenementen, veiligheid en de rollen en taken van de gemeente en Stichting Almelo Promotie. Een duidelijk en integraal evenementenbeleid zal bijdragen aan een kwalitatief hoogwaardig en gevarieerd evenementenaanbod.

Besparingsverlies personele taakstellingen
De taakstelling uitbreiding functieboek in verband met vaste verplichtingen verwachten we op termijn structureel in te vullen door besparingen binnen de personeelsbegroting en het efficiënter maken van onze bedrijfsvoering. Wij zoeken daarbij naar besparingsmogelijkheden binnen de totale personeels- en bedrijfsvoeringsbegroting. Met name het verbeteren van de processen in het brede sociale domein kan naar verwachting een bijdrage leveren aan de invulling van deze taakstellingen. Het plan van aanpak hiervoor is gereed en moet nu worden geïmplementeerd. Het blijkt echter niet mogelijk om de besparingen op korte termijn in te vullen. Het besparingsverlies wordt in 2023 geheel en in 2024 voor de helft ten laste van het begrotingssaldo gebracht.

Branding en recruitment
Structurele taken vullen wij zoveel mogelijk in met vaste medewerkers. Door krapte op de arbeidsmarkt is het op dit moment lastig om gekwalificeerd personeel aan te trekken en moeten we veel moeite doen om vacatures ingevuld te krijgen. Deze ontwikkeling vraagt om actie. Wij zullen de arbeidsmarkt nog actiever gaan benaderen (branding en recruitment) met het oog op het aantrekken van voldoende gekwalificeerde medewerkers. Hiervoor is een budgettaire investering nodig.

Personele capaciteit
Wij zien dat er op een aantal plekken in onze organisatie extra capaciteit nodig is om al onze taken en ambities waar te kunnen maken.

• Websitebeheer

Onze website www.almelo.nl krijgt steeds meer bezoekers en wij willen dit gebruik verder laten toenemen. De beschikbare functionele beheercapaciteit is echter niet in overeenstemming met de hiervoor benodigde capaciteit. Om de toegankelijkheid en bruikbaarheid van de website verder te verbeteren wordt de formatie met 1 fte voor websitebeheer uitgebreid. In 2023 ontwikkelen we een plan voor de verdere doorontwikkeling van onze website.

• Capaciteit control

Na de organisatieontwikkeling was het zoeken naar de optimale invulling en positionering van de functie van concerncontroller. We hebben zowel ervaring opgedaan met een gecombineerde functie van concerncontroller en hoofd concernzaken, maar ook gesplitst. Beide mogelijkheden kennen voor- en nadelen, maar we stellen nu voor om de functies in de toekomst te splitsen. Dit betekent dat de functie (125.000 euro) van concerncontroller in het functieboek moet worden opgenomen.

Na de organisatieontwikkeling is niet voor elk team in de organisatie een teammanager aangesteld. De groei van de organisatie door een uitdijend takenpakket, met daaraan gekoppeld de groei van solistische functies - de zogenaamde éénpitters - vraagt bij het team control en audit om een aanstelling van een teammanager. Dit betreft een nieuwe functie die in het functieboek moet worden opgenomen.

• Capaciteit toezicht en handhaving

Wij vinden het belangrijk dat de bestaande, reguliere werkzaamheden op het terrein van openbare orde en veiligheid doorgaan om ondermijnende criminaliteit, digitale onveiligheid, illegale prostitutie, menselijke uitbuiting, huiselijk geweld en kindermishandeling tegen te gaan en aan te pakken. Om deze (reguliere) taken adequaat te kunnen uitvoeren, is het noodzakelijk dat we over voldoende capaciteit beschikken. Dit is echter niet het geval met onze huidige capaciteit. Voorgesteld wordt de capaciteit voor toezicht en handhaving met 2 fte uit te breiden.

• Young professionals financiën

Voor het team financiën ligt er een opgave om zowel de (interne) advieskwaliteit te versterken als de werkprocessen te verbeteren met een nieuwe financiële applicatie. De continuïteit van de planning- en controlcyclus en de nieuwe financiële applicatie doen echter een groot beroep op de bestaande adviseurs waarbij gaten worden gevuld met inhuur. Om ruimte te creëren is het voorstel om 2 junior financieel adviseurs toe te voegen aan het team zodat er ruimte ontstaat om ook aan ontwikkelende taken te werken. Wij verwachten dat de young professionals binnen twee jaar kunnen doorstromen naar een bestaande formatieplaats binnen de organisatie.

Dekkingsmaatregelen

Bestemmingsreserve binnenstadsfonds
In de begroting is vanaf 2022 een structurele toevoeging aan de bestemmingsreserve binnenstadsfonds van 250.000 euro per jaar opgenomen. Wij stellen voor de kosten voor het ontwikkelplan binnenstad in de komende jaren te onttrekken aan deze reserve.

Stelpost nieuw beleid
In de begroting 2023 en meerjarenraming is 190.000 euro structureel per jaar beschikbaar voor nieuw beleid of intensivering van bestaand beleid. Aangezien de gemeentelijke beleidsvoornemens zijn opgenomen in de voorliggende begroting wordt voorgesteld om de jaarschijf 2023 structureel vrij te laten vallen.

Stelpost areaaluitbreiding
In begroting 2023 en meerjarenraming is 225.000 euro structureel per jaar beschikbaar voor areaaluitbreiding. De jaarschijf 2023 kan vrijvallen ten gunste van het financieel meerjarenperspectief.