Programma Stedelijke ontwikkeling

Het versneld realiseren van netto 3.400 woningen met ons unieke groenblauwe profiel en rijke historie als basis. De uitvoeringsagenda is vastgesteld door het College en ter informatie aangeboden aan de raad. Nu is het tijd voor het uitwerken en concreet realiseren van gebieden en locaties. Bij de uitwerking van al deze nieuwe locaties zal waar mogelijk gekeken worden naar de kansen voor onderscheidende woonvormen zoals tiny houses, knarrenhofjes, huisvesting gericht op ouderen, woonwagens etc.. Voor de uitwerking en realisatie van deze concrete gebieden zal in 2023 een eenheid stadsontwikkeling worden ingericht van waaruit deze lijnactiviteiten verder aangestuurd en bemenst zullen worden.

Prioritair gebied Binnenstad
Een binnenstad die verbindt en verrast. Een sterke binnenstad realiseren gaat over het compacter maken van het kernwinkelgebied, het vergroten van de aantrekkelijkheid van het centrum, hoogstedelijk wonen en het versterken van het water en groen. In 2018 is door verschillende partijen uit de stad samen een Koers voor de Binnenstad vastgesteld. Een koers die actueel is, waar gekozen is om te investeren in onze binnenstad, te kiezen voor de centrumfunctie van Almelo in Noordwest Twente, te kiezen voor een nieuwe kaart voor de binnenstad met de vier kwartieren die elk hun eigen kracht en karakter hebben en dit samen te doen met de ondernemers, vastgoedeigenaren, investeerders en inwoners. Deze keuzes vormen nog altijd de visie voor de binnenstad.

De afgelopen jaren zijn er stappen gezet tot het in uitvoering brengen van de ambitie uit het Koersdocument. In de binnenstad zijn vier kerngebieden die allemaal in ontwikkeling zijn en waar een mix van wonen, werken en voorzieningen wordt gerealiseerd. Het betreft: de compacte kern (het winkelhart), de Kop van Zuid (winkel- en uitgaansgebied, de Stadskade (de huiskamer van de stad) en het Groot Gravenkwartier (historisch Almelo). Door de inzet op een compacter centrum ontstaan in de flanken van de binnenstad transformatiemilieus met nieuwe woon- en werklocaties in transformatiegebieden. Tegelijkertijd liggen er nog flinke opgaven te wachten, waarbij aan de ondernemerskant met name de periode na corona een aantal specifieke uitdagingen met zich mee brengt die ook in de binnenstad zijn weerslag zullen hebben. Voor Grotestraat Noord is de visie Groot Gravenkwartier, Visie op de transformatie van de Grotestraat Noord opgesteld en is de transformatie al gaande. Ook voor Stadsblok wordt een ontwikkelplan opgesteld.

In 2023 willen we aan de slag met de overige kwartieren en transformatiegebieden om daar een ruimtelijke vertaling van het Koersdocument te maken. Onderwerpen als de openbare ruimte, groen, water, klimaat, parkeren, maar ook de ontwikkelkansen Grotestraat Zuid, transformatie winkelpanden moeten hier een plek krijgen. Hiervoor zullen naast een ruimtelijke vertaling ook prioritering en een plan van aanpak gemaakt worden. Dit gaan we samen doen met inwoners, ondernemers,  vastgoedeigenaren, projectontwikkelaars, woningbouwcorporaties en betrokkenen Almeloërs. We willen de ruimtelijke kwaliteit van de binnenstad blijven versterken en hierdoor ook een andere doelgroep aantrekken die zich vestigt in de binnenstad. Hiervoor willen we bestaande subsidieregeling verlengen met “gevelverbetering en transformatiefonds 2023 – 2026”. We blijven uitvoering geven aan de leegstandsverordening. Met partners in de stad realiseren wij een herkenbare en aansprekende branding van de binnenstad. Dit alles binnen de te ontwikkelen kaders van Citymarketing Almelo. Evenementen zijn belangrijk voor het imago van Almelo. Daarom zal er een integraal evenementenbeleid komen. Ook zal er een onderzoek naar de vindbaarheid plaats vinden, zodat de binnenstad voor bezoekers duidelijker leesbaar wordt.

Een binnenstad is meer dan een samenhangend gebied met daarin ruimtelijke elementen en opgaven. Belangrijk is hoe het netwerk in elkaar zit, wie kent wie en hoe werken partijen met elkaar samen. Met name op dit aspect is nog winst te behalen. Een belangrijk aandachtspunt blijft om te bouwen aan de samenwerking in de binnenstad en het delen van kennis en inspiratie en netwerken laten ontstaan. Wij willen een sterke samenwerking met onze partners in de binnenstad: ondernemers, vastgoed, woningbouwcorporatie, cultuur, bewoners, etc.

Prioritair gebied Spoorzone
Almelo heeft de ambitie om de komende jaren de spoorzone te herontwikkelen met o.a. 850-1.000 woningen, innovatieve bedrijven, onderwijs en andere voorzieningen. Doel is het realiseren van een aantrekkelijk stedelijk gebied dat niet alleen de spoorzone zelf, maar ook de binnenstad en omliggende wijken gaat versterken. Een gebied dat zich kenmerkt door reuring, stedelijkheid, interactie en diversiteit. Door dichtbij het station te bouwen wordt het OV-gebruik gestimuleerd. En menging van functies maakt het mogelijk om naast woningen ook nieuwe stedelijke voorzieningen en bedrijvigheid een plek te geven. Met het nieuwe stadhuis is al een eerste stap gezet in deze richting. En in 2023 is de startbouw van de nieuwe rechtbank en uitbreiding van het ROC gepland.

In 2023 wordt ook de Ontwikkelvisie voor het totale gebied opgeleverd, met daarbinnen een gerichte strategie voor de deelgebieden Westerdok, Stationsgebied, Achter de Molen en Kerkelanden. Het opstellen van de ontwikkelvisie gaan we samen doen; samen met inwoners, ondernemers, projectontwikkelaars, woningbouwcorporaties en betrokkenen Almeloërs. Daarnaast zijn er ook diverse onderzoeken op gebied van wonen, economie en voorzieningen nodig om de juiste programmatische keuzes voor de spoorzone te maken. En zal er actief worden gewerkt aan het vormen van nieuwe coalities die samen met de gemeente delen van de spoorzone gaan herontwikkelen. Voor deze activiteiten is in 2023 naar verwachting een bedrag van 175.000 euro benodigd. Dit bedrag wordt gedekt vanuit de middelen voor stedelijke ontwikkeling die in voorliggende begroting zijn opgenomen.

Prioritair gebied herstructurering Nieuwstraatkwartier en Ossenkoppelerhoek
Een aantal wijken in Almelo heeft te maken met sociaal-maatschappelijke problematiek, kent een eenzijdige woningvoorraad, is versteend en heeft onvoldoende passende voorzieningen. Ruimtelijke ontwikkeling kan in belangrijke mate bijdragen aan de doelstellingen in de wijk. Voor deze 2 wijken is in de uitvoeringsagenda een ambitie uitgesproken om te komen tot een integrale herstructureringsaanpak waar zowel de fysieke opgaven als de sociale en duurzaamheidsopgaven gezamenlijk bijdragen aan de opgaven en doelen voor deze wijken (wijkopgaven) en daarmee voor de hele stad.

De gemeente kan dit niet alleen. Samenwerking met partners, waaronder woningcorporaties, is essentieel. De gemeente zal een visie en ontwikkelstrategie samen met de woningcorporaties en andere belanghebbende stakeholders opstellen voor deze wijken. De prestatieafspraken met woningcorporaties lenen zich ervoor om hierover samenwerkingsafspraken te maken.

In dit spoor, om te komen tot een goede ontwikkelstrategie, is het leggen van een koppeling met onze eigen meerjarenonderhoudsplanning openbare ruimte, ook een belangrijk onderdeel. Waar zijn (grootschalige) werkzaamheden voorzien aan onze openbare ruimte en infrastructuur en waar kunnen deze investeringen en werkzaamheden een versnelling betekenen in de aanpak en ontwikkeling van (delen van) deze wijken. Hier gaan we nadrukkelijk de koppelkansen zowel in aanpak, tijd als geld proberen te zoeken.

Opgave nieuwe woonlocaties en woningbouw op ontwikkellocaties
Met de afronding van de ruimtelijk-programmatische visie wonen en werken (locatiescan) is er een vervolgstap nodig met betrekking tot de nieuwe woonlocaties. Er dient in beeld gebracht te worden wat de benodigde vervolgstappen per locatie zijn om inzicht te krijgen in de haalbaarheid en planning per beoogde ontwikkeling. Hiervoor zal capaciteit beschikbaar gesteld moeten worden. Parkbuurt, Leemslagen, Huize Alexandra en de ontwikkeling van de zwembadlocatie zijn enkele voorbeelden van nieuwe woonlocaties.

Voor een aantal locaties is het ook belangrijk dat er gesprekken gestart worden met de corporaties om stadsbreed afspraken te maken over grondposities, eigendommen en gewenste ontwikkelingen.

Opgave bedrijventerreinen voor de lokale behoefte
In 2023 zal er vanuit de programma’s economie en arbeidsmarkt en stedelijke ontwikkeling gezamenlijk gewerkt worden aan een ruimtelijke visie op lokale bedrijventerreinen. Op basis van deze visie zal er gekeken worden waar en in hoeverre er nog concrete nieuwe ontwikkelingen van werklocaties gerealiseerd moeten worden. Deze zullen indien nodig worden vertaald in concrete projecten.
XL Businesspark 2
Almelo heeft het voortouw genomen in de ontwikkeling van een nieuw regionaal bedrijventerrein voor grootschalige bedrijvigheid in de maakindustrie/hightech en logistiek, het XL Businesspark 2. Gelegen aan de andere kant van het kanaal tegenover het huidige XL Businesspark.  De kadernota is aangeboden aan de raad.  Bij een positieve besluitvorming zal het proces zich richten op zowel de verdere afstemming in de regio (profilering en programmeringsafspraken) en de ruimtelijke procedures (omgevingsvisie/ milieu effectrapportage). 

Overige opgave Stadsontwikkeling

Afsluiten kernwinkelgebied
Het kernwinkelgebied wordt in 2023 afgesloten voor gemotoriseerd verkeer met een actief camerasysteem.